از گذشته تا کنون ساز پرکاشن از بزرگترین سازهای کوبه‌ای به شمار‌می‌رود. این نوع سازها، سازهایی هستند که توسط کوبیدن و سایش بر روی آن‌ها صدای خوش آهنگی را از درون خود تولید می‌کنند که شنوندگان از شنیدن آن لذت می‌برند. به طور کلی سازهای کوبه‌ای قدمت بسیار زیادی دارند؛ بسیاری از مردم معتقدند که صدای شنیده شده از ساز پرکاشن یا ساز تومبا بعد از صدای انسان می‌تواند از اولین صداهای تولید شده توسط انسان باشد. در ادامه این مطلب قصد داریم به معرفی ساز پرکاشن یا ساز تومبا بپردازیم؛ بنابراین با ما همراه باشید.
ساز کوبه‌ای یا ساز پرکاشن به آن دسته از سازهایی گفته می‌شود که از طریق تکان، ضربه و خراشیدن و به طور کلی هر عمل دیگری باعث ایجاد نوسان شده و صدایی آهنگین تولید می‌کنند. سازهای پرکاشن با تولید انواع مختلفی از ریتم‌های زیبا، جایگاه خوبی را در دنیا آلات موسیقی کسب کرده‌اند.
چرا که این نوع سازها کاملاً منحصربه‌فرد و خاص هستند و همگام شدن آن‌ها با سازهای دیگر ریتم بسیار خوبی را ایجاد می‌کند. سازهای پرکاشن یا سازهای کوبه‌ای با دست یا با کمک کوبه‌ها چکش مانند نواخته می‌شوند. تومبا یکی از سازهای پرکاشن محبوب است و در واقع یکی از بزرگترین سازها از مجموعه سازهای کوبه‌ای به شمار می‌رود. وظیفه و کار اصلی سازهای کوبه‌ای، اجرای ضرب یا ایجاد ریتم در آهنگ است، اما این ساز قابلیت اجرای ملودی آهنگ را نیز دارد. سازهای کوبه‌ای می‌توانند به دو دسته: سازهای کوبه‌ای به همراه کوک مشخص نظیر زیلوفون و سازهای کوبه‌ای با کوک نامشخص نظیر انواع طبل تقسیم‌بندی کرد.
تفاوت‌های موجود در ساز تومبا و ساز پرکاشن
توجه داشته باشید که ساز تومبا، یک ساز آکوستیک محسوب می‌شود که دامنه صدایی خوبی در بین سازهای کوبه ای دارد؛ اما ساز دیجیتال پرکاشن، یک نوع ساز الکترونیکی است که از دامنه صدایی محدودی نیز برخوردار است. با این تعاریف می‌توان گفت که صدای دیجیتالی پرکاشن فقط با آمپلی و باند قابلیت پخش را دارد. در حالی که صداهای ساز تومبا کاملا آکوستیک است و برای پخش صدا لزوما به آمپلی و باند نیازی ندارد.
در ادامه مبحث معرفی ساز پرکاشن لازم است بگوییم که ساز دیجیتال پرکاشن از طریق دو استیک یا چوب ضربه زده می‌شود، اما در ساز تومبا تنها به دو دست انسان نیاز است تا آهنگی ایجاد شود. البته لازم به ذکر است که برخی از سازهای دیجیتالی پرکاشن با شدت نیز قابل نواختن هستند.
گوناگونی صداهای ایجاد شده توسط ساز دیجیتال پرکاشن، به وسیله سمپل‌‌هایی که داخل حافظه آن وجود دارد و به وسیله صفحه‌های دیجیتالی حساس به ضربه اجرا می‌شوند. بنابراین صداهایی که دیجیتال پرکاشن می‌تواند ایجاد کند محدود به همان سمپل‌‌های موجود در حافظه خواهد بود. این در حالی است که صدای ساز تومبا از طریق قطعات مختلف ساز که بینگو و بانگو هستند ایجاد می‌شوند.
شاید به این مورد نیز علاقه داشته باشید: آموزش موسیقی را از کجا شروع کنیم؟
همچنین دامنه صدایی ساز تومبا بسیار عالی است و از لحاظ تاریخچه این ساز می‌توان گفت که قدمت آن به چندین هزار سال پیش بر می‌گردد. زمانی که انسان‌های اولیه روی وسایل گوناگون ضربه زدند و به این نتیجه رسیدند که می‌توانند با ضربه زدن بر روی اجسام صداهای آهنگین به وجود بیاورند. همان‌طور که اشاره شد احتمال اینکه صدای این ساز پس از صدای خود انسان از قدیمی‌ترین صداهای ایجاد شده توسط انسان باشد، وجود دارد.
تاریخچه ساز پرکاشن و تومبا
در معرفی ساز پرکاشن لازم است با تاریخچه آن نیز بپردازیم. در گذشته از سازهای پرکاشن و تومبا فقط برای مراسم‌های خاص مثل مراسم عزاداری و جشن‌های شاد از جمله عروسی استفاده می‌شد. اما اکنون این ساز در کنار سازهای دیگر، در اجراهای موسیقی وجود دارند. لازم به ذکر است که این ساز در سبک‌های مختلفی نظیر جاز، پاپ و … وجود دارد.
این ساز توسط کشور کوبا ساخته شده است. اما در ابتدای کار این ساز بیشتر برای نواختن نت‌های آفریقایی کاربرد داشت. پس از گذشت زمان زیادی، این ساز به سایر کشورهای لاتین توانست راه پیدا کند و در آن کشورها نیز مورد استفاده قرار بگیرد. از لحاظ شکل و ظاهر، این سازها نسبتا بزرگ و بلند هستند. سازهای پرکاشنی اغلب به حالت ایستاده هستند و در ریتم‌های لاتین از این ساز به میزان بسیار زیادی استفاده می‌کنند.
معرفی ساز پرکاشن؛ انواع سازهای تومبا
- ساز تومبا نیز مثل سایر سازها از انواع مختلفی برخوردار هستند که در ادامه قصد داریم به منظور آشنایی بیشتر و معرفی ساز پرکاشن در انواع مختلف، آن‌ها را شرح دهیم:
- ساز کوینتو: در واقع کوینتو را می‌توانند دومین ساز از مجموعه سازهای پرکاشن یا تومبت دانست که در سایز ۱۱ وجود دارد.
- ساز ری کوینتو: به صورت کلی سازهای پرکاشنی که دارای چهار تکه مجزا هستند را ری کوینتو می‌گویند. این ساز دارای سایز ۱۵ است.
- تومبادورا: این نوع ساز پرکاشنی یکی از بزرگ ترین ساز این مجموعه است که در سایز ۱۲ ساخته می‌شود. به صورت کلی در ایران این سازها را با عنوان مجموعه سازهای تومبا می‌شناسند.
- سی گاندو: سی گاندو از جمله سازهای پرکاشن و تومبا است که در سایز ۱۱ تا ۳.۴ درنظر گرفته می‌شود.
نحوه آموزش تومبا
قابل توجه است که در کشور ما دوره‌های آموزش نواختن سازهای پرکاشن و تومبا را به صورت کلی دوره آموزش تومبا معرفی می‌کنند. معمولا در کلاس‌های آموزشی پس از یادگیری حرکات پایه یک و شناخت کلی بخش‌های مختلف ساز، تمرینات اصلی از یک دهانه طبل شروع می‌شود و پس از تسلط کامل بر تکنیک‌های طبل اول، آموزش نواختن با دو طبل را آغاز می‌شود و همینطور در ادامه به سه طبل و چهار طبل می‌رسد و در پایان با تسلط بر نواختن بر روی پنج طبل تمام می‌شود.
کلارینت چیست؟
در ادامه معرفی ساز پرکاشن بد نیست به معرفی ساز کلارینت نیز بپردازیم. کلارینت یک نوع ساز بادي چوبي است که بیشتر از جنس آبنوس و امروزه فلز ساخته می‌شود. این ساز داراي زبانه ساده، یک لوله استوانه‌اي و انتهايی به شيپوري شکل است. بر روي سطح لوله آن تعداد زیادی کلید تعبيه شده است که با آن‌ها صداهای مختلفی را می‌توان ایجاد کرد. کلارینت از سازهای بادی قمیشی محسوب می‌شود که انواع حرفه‌ای آن معمولاً از چوب آفریقایی ساخته می‌شود. این ساز انواع زیادی دارد که به همه آن‌ها «خانواده کلارینت» می‌گویند. اما به طور معمول منظور از کلارینت نوع سوپرانوی این خانواده است. سوپرانوی نوعی از کلارینت است که قابلیت نواختن فاصله‌های موجود در موسیقی شرقی را دارد. این ساز همچنین به قره‌نی معروف است.
شاید به این مورد نیز علاقمند باشید: فالش زدن به چه معناست؟
موسیقی درمانی چیست؟
به طور کلی تأثیر موسیقی بر روی مغز بسیار پیچیده است. تمام بخش‌های موسیقی مانند نت‌های بالا و پایین، ریتم موسیقی، کم یا زیاد بودن صدای موسیقی و نواختن ساز و گوش کردن به موسیقی و … توسط نواحی مختلف مغز انسان پردازش می‌شود. به همین دلیل است که موسیقی درمانی برای انسان یک روش بسیار مفید و موثر واقع شده است. مخصوصا نواختن سازهای مختلف باعث می‌شود تا انسان به یک آرامش روانی دست پیدا کند و از نت‌های موسیقی که می‌نوازد لذت ببرد.
کلام آخر معرفی ساز پرکاشن
در این مطلب با معرفی ساز پرکاشن و انواع آن آشنا شدید. به طور کلی پرکاشن به معنی کوبیدن است و نام این سازها به دلیل کوبه‌ای بودن آن‌ها پرکاشن گذاشته شده است. نواختن سازهای کوبه‌ای توسط دست انسان یا دو عدد وسیله چکش مانند انجام می‌گیرد. این ساز انواع مختلفی دارد که هر کدام از آن‌ها از سایز مختلفی برخوردار هستند. جهت شناخت انواع میکروفون، باند و سازهای مختلف می‌توانید به سایت زیکو مراجعه کنید.
بدون دیدگاه