کلارینت چیست؟و چه انواعی دارد؟

بسیاری از علاقه‌مندان به موسیقی به دنبال شناخت انواع سازها هستند و سوالاتی مانند کلارینت چیست؟ و یا سازهای بادی کدام‌ها هستند در ذهن آنها همیشه وجود دارد. موسیقی بخش مهمی از زندگی شنوایی ما را تشکیل داده است. از دوران بسیار دور تا به امروز موسیقی به عنوان هنری برای انتقال مفاهیم بدون استفاده از کلام و زبان خاصی مطرح بوده است.
امروزه با گسترش بیشتر ارتباط بین فرهنگ‌های مختلف، موسیقی بومی ملل بر روی یکدیگر اثر گذاشته و سازهایی که مثلا در زمانی فقط در قاره آمریکا استفاده می‌شدند، این روزها در بین جوامع آسیایی نیز جایگاه خود را پیدا کرده‌اند و نوازندگان علاقه‌مند به استفاده از آنها هستند. کلارینت نوعی از سازهای بادی است که در تمامی جهان و برای اجرای بسیاری از قطعه‌های موسیقی امروزه کاربرد دارد. در این مطلب نگاهی به این ساز داشته و انواع آن را مرور خواهیم کرد.

ساز بادی چیست؟

ساز بادی یکی از اولین انواع سازها است که انسان‌ها از آن استفاده کرده‌اند تا صدایی متفاوت از صدای خود تولید کنند. در این نوع ساز با دمیده شدن باد در داخل یک مجرا که بیشتر اوقات مسیری لوله شکل است، صدا تولید می‌شود. نوسانی که در هوا درون مجرای ساز ایجاد می‌شود می‌تواند تنوع در خروجی صدا ایجاد کند. دکمه‌ها و یا دریچه‌هایی در مسیر عبور هوای دمیده شده قرار دارند که باز و بسته شدن آنها این نوسان را ایجاد می‌کند.
اگر به دنبال پاسخ کلارینت چیست؟باشید، ابتدا باید بدانید که کلارینت در دسته سازهای بادی چوبی قرار می‌گیرند. سازهای بادی در دو دسته سازهای چوبی و یا برنجی از گذشته تولید می‌شده‌اند و امروزه نیز بهترین سازهای بادی از این دو جنس ساخته می‌شوند. البته سازهایی را می‌توانید پیدا کنید که از جنس‌های دیگر ساخته شده‌اند. اما نحوه تولید صدا در این دو نوع ساز بادی متفاوت است. سازهای بادی چوبی براساس لرزش قمیش از روی تیغه و یا لبه دهنی ایجاد خواهد شد.
سازهای بادی برنجی اما با لرزشی که لب نوازنده ساز درون کاسه دهنی تولید می‌کند، نوای ساز را ایجاد خواهند کرد. در واقع هرچند که اصطلاحا دسته بندی سازها براساس جنس آنها انجام می‌شود، اما حقیقت این است که نحوه تولید موسیقی در سازهای بادی علت اصلی دسته بندی آنها در این دو نوع است.

سازهای بادی چوبی

این نوع از سازها در ابعاد مختلفی موجود هستند و نمی‌توان برای این نوع از سازها ابعادی مشخص کرد. برخی از سازهای بادی چوبی همچون کلارینت کوچک هستند اما در مقابل سازهایی همچون ابوا و یا باسون ابعاد بزرگی دارند. اما با توجه به انواع زیادی از سازها که در این دسته در دنیا وجود دارند می‌توان آنها را با توجه به تعداد زبانه کار شده در آنها دسته بندی کرد. برای پاسخ به سوال کلارینت چیست؟بهتر است با این دسته بندی آشنا شوید. با این نوع دسته بندی باید گفت که سازهای بادی چوبی دارای سه دسته بی زبانه، با قمیش یا تک زبانه و دو زبانه هستند.

– بی‌قمیش

در سازه این سازها، یک تیغه هوایی قرار داده شده است. این تیغه از لوله‌ها و مسیرهایی تهی تشکیل شده‌اند. هوایی که به درون ساز دمیده می شود با این تیغه برخورد می‌کند و ارتعاشات ایجاد شده باعث می‌شوند که صداهای مورد نیاز از درون ساز شنیده شود. فلوت نمونه‌ای از سازهای بادی چوبی بدون قمیش است.

– با قمیش

قمیش در حقیقت نوعی زبانه از جنس نی است که امروزه در برخی سازها نیز از جنس پلاستیک ساخته می‌شود. این زبانه بر حفره‌ای که در دهانه ساز وجود دارد نصب می‌شود و با جریان پیدا کردن هوا در داخل ساز، دچار نوسان شده و اصوات را تولید می‌کند. از آنجایی که ما در حال پاسخ به سوال کلارینت چیست هستیم، باید گفت که کلارینت در این دسته از سازهای بادی چوبی قرار می‌گیرد. کلارینت با استفاده از خاصیت‌های قمیش خود می‌تواند وسعت صوتی چهار اکتاو را داشته باشد. البته کلارینت باس که نسبت به کلارینت ساز بزرگتری است، صدایی با 5 اکتاو دارد. ساکسیفون نیز دیگر ساز معروفی است که در این دسته از سازها قرار می‌گیرد.

– دو زبانه

سازهای بادی که دارای دو زبانه هستند نیاز به مهارت بیشتری برای نواختن دارند و اجرای موسیقی با آنها سخت‌تر است. در این سازها دو تکه نی وجود دارد که در میان دو لب نوازنده ساز قرار خواهد گرفت و با دمیده شدن هوا، نوسان این دو زبانه صوت‌های متفاوتی تولید خواهد کرد. ساز سرنا و همچنین ابوا در این دسته از سازها قرار می‌گیرند.

قره نی یا کلارینت چیست؟

ساز کلارینت در حقیقت انواع مختلفی از سازها با عملکرد مشابه را در خود جای داده است که به آنها خانواده کلارینت گفته می‌شود. در پاسخ به سوال کلارینت چیست باید گفت در بیشتر مواقع منظور از کلارینت، کلارینت سوپرانو است. قره نی نیز کلارینتی است که برای موسیقی شرقی کاربرد مناسبی دارد. جنس این ساز در بیشتر موارد از جنس چوب آبنوس است. البته در سال‌های اخیر نمونه‌های فلزی این ساز نیز به بازار عرضه شده است. البته باید گفت که در ساخت بهترین نوع ساز کلارینت و مدل‌های حرفه‌ای این ساز از چوب سیاه آفریقایی استفاده می‌شود.
در ساخت این ساز از لوله‌ای استوانه‌ای شکل استفاده می‌شود که قسمت انتهایی آن شبیه به مخروط است. قسمت ابتدایی که دهانی ساز است از یک تکیه گاه تشکیل شده است که دارای دو لبه از جنس چوب، پلاستیک و یا کائوچو است. یکی از لبه‌ها صاف و لبه دیگر تقریبا منحنی ساخته می‌شوند و بر روی لبه صاف، قمیش یا زبانه قرار می‌گیرد. دهانی ساز در زمان نواختن آن کاملا در داخل دهان نوازنده قرار می‌گیرد به شکلی که در این حالت فقط استوانه ساز قابل دیدن خواهد بود. نواختن این ساز از فلوت سخت‌تر است. یکی از دلایل آن وجود سوراخ‌ها و کلیدهای بیشتر بر روی بدنه کلارینت است که انگشت‌گذاری را سخت‌تر خواهد کرد.
این ساز در واقع یک ساز آلمانی است که قبل از ورود به قرن 18 میلادی و با ایده برداری از ساز سورنا ساخته شده است. اما در اواسط قرن نوزدهم میلادی بود که کلارینت تغییر عمده‌ای کرد و سیستم مکانیک بر روی آن نصب شد.

انواع کلارینت چیست؟

همانطور که گفته شد، کلارینت در واقع نامی برای معرفی خانواده‌ای از سازهای بادی چوبی با قمیش است. هرچند که در گذر زمان برخی از انواع این ساز منقرض شده است، اما امروزه انواع متنوعی از این خانواده هنوز وجود دارند و در گذر زمان توسعه یافته‌اند. در ادامه به معرفی برخی از اعضای این خانواده خواهیم پرداخت.

– کلارینت سی بمل

کلارینت سی مبل یا سوپرانو کلارینت مرسوم‌ترین نوع از خانواده کلارینت است. این نوع از ساز برای تمامی سبک‌های موسیقی می‌تواند کاربرد داشته باشد. همانطور که گفته شد، وقتی در جایی یک ساز با نام کلارینت خوانده می‌شود، در واقع منظور کلارینت سی بمل است.

– باس کلارینت چیست؟

باس کلارینت نسبت به کلارینت صدای بم‌تری دارد. به یاد داشته باشید که هرچند ظاهر باس کلارینت و سوپرانو کلارینت با یکدیگر متفاوت است، اما انگشت گذاری در خانواده کلارینت شبیه به یکدیگر است. این ساز نیز در بیشتر سبک‌های موسیقی استفاده می‌شود و از اعضای معروف این خانواده شناخته شده است.

– کنتر باس کلارینت

صدای گرم خصوصیت و ویژگی این عضو از خانواده کلارینت‌ها است. قابل یادآوری است که صدای کنتر باس کلارینت نسبت به باس کلارینت یک اکتاو پایین‌تر است.

– قره نی

همانطور که گفته شد، قره نی نیز نوعی از کلارینت‌ها است. در پاسخ به سوال قره نی کلارینت چیست باید گفت که این ساز که نام آن به معنای نی سیاه است، می‌تواند فاصله‌های موسیقی شرقی را اجرا کند. شما می‌توانید با استفاده از سایت زیکو با انواع دیگر سازها نیز آشنا شده و استفاده از آنها را فرا بگیرید.