همه ما انسان‌ها، موسیقی مورد علاقه خودمان را داریم. اغلب ما وقتی شاد، غمگین، امیدوار، ناراحت یا افسرده هستیم به موسیقی‌های خاصی گوش می‌دهیم. حتی اگر اسم آن را ندانیم، حتماً می‌توانیم آهنگ آن را به یاد بیاوریم یا با دهان زمزمه کنیم. اگر هم در جایی آن آهنگ به خصوص برایمان پخش شود غیرممکن است تقاضای رد کردن آن را داشته باشیم. اما چه شده است که موسیقی تا این حد با تار و پود جان ما در هم آمیخته است؟ عناصری در موسیقی وجود دارند که باعث ایجاد حالاتی خاص در ما می‌شوند. ملودی، ریتم، ترانه و آکورد از مهم‌ترین عناصر هر موسیقی هستند. برای عموم مردم، مفهوم آکورد و ملودی چندان روشن نیست. آیا شما فرق آکورد و ملودی را می‌دانید؟ در ادامه به توضیح در این مورد پرداخته‌ایم.
بیشتر بخوانید: پیدا کردن بهترین آموزشگاه موسیقی
فرق آکورد و ملودی: توضیحی بر هر دو مفهوم
واقعیت این است که مفاهیم موسیقی در عین سادگی، پیچیدگی‌های خاص خود را دارند. گاهی یک موضوع آن قدر ساده است که ذهن پیچیده ما توان فهم آن را ندارد. اما یکی از مهم‌ترین نکات آموزشی موسیقی این است که بتوانیم همین مفاهیم را به درستی درک کنیم تا بتوانیم آن‌ها را به اجرا در آوریم. یکی از مهم‌ترین نکات در پرورش استعداد موسیقی، درک تئوری آن است. حال که می‌خواهیم در مورد فرق آکورد و ملودی صحبت کنیم بهتر است ابتدا درکی از هر کدام داشته باشیم.
ملودی: لحن، تن و ریتم آهنگ
ملودی را به شکل‌های مختلفی می‌توان تعریف کرد. در ساده‌ترین حالت، آن را به عنوان لحن یا تن آهنگ تعریف می‌کنند. ملودی، مجموعه‌ای از آهنگ و ریتم است که ضرباهنگ اصلی یک قطعه را تشکیل می‌دهد. این حالت زمانی ایجاد می‌شود که برای ساخت بخشی از آهنگ‌مان، ریتم و زیر و بم صدا را با هم ترکیب کنیم. ملودی ممکن است به صورت جداگانه ساخته شود یا شامل عناصر موضوعی یا انگیزشی در ارتباط با سایر قسمت‌های قطعه باشد. همچنین که یکی از شاخصه‌های اصلی برای شکل‌دهی به یک آهنگ به حساب می‌آید. شناخت چنین مفاهیمی کمک می‌کنند تا علاوه بر انتخاب ساز مناسب، از فالش زدن هنگام تمرین نیز جلوگیری شود.
یک درک برای فهم بهتر
برای درک بهتر ملودی شاید بد نباشد که از یک تشبیه استفاده کنیم. وقتی صحبت می‌کنیم یا چیزی می‌نویسیم، جمله ما همان چیزی است که از طریق آن، پیام را به مخاطب منتقل می‌کنیم. درست مانند یک جمله، ملودی هم از قسمت‌های مختلف تشکیل شده است. یک جمله، متشکل از کلمات جداگانه و منفردی است که با هم ترکیب شده‌اند. ملودی نیز درست به همین صورت دارای ریتم‌های به هم پیوسته‌ای است. هر کلمه برای یک هدف خاص استفاده می‌شود. برای ساخت یک جمله معنادار باید بتوانیم کلمات را به شکلی صحیح در کنار هم قرار دهیم. ملودی نیز به همین شکل است. با این تفاوت که در آن از ریتم، زیر و بمی صدا برای انتقال پیام استفاده می‌شود.
حال ببینیم مفهوم آکورد در موسیقی به چه معناست؟
آکورد: نواختن همزمان دو نت یا بیشتر
آکورد یکی از مهم‌ترین بخش‌های تئوری موسیقی است که کاربردهای فراوانی در آهنگ‌سازی دارد. هر وقت دو نت یا بیشتر را به صورت همزمان بنوازیم، یک آکورد به وجود می‌آید. اکثر آکوردهای اصلی با استفاده از 3 نت ساخته می‌شوند که یکی از این‌ها، نت ریشه یا (Root) است. بقیه نت‌های یک آکورد نیز با توجه به نوع و کیفیت آکورد ریشه تعیین می‌شوند. هرچند آکوردها باید حداقل با دو نت ساخته شوند اما می‌توان آن‌ها را با ده نت یا بیشتر نیز ساخت. بر خلاف ظاهر پیچیده آن‌ها، مبحث آکورد بسیار ساده است. آکوردهای ماژور و مینور از مهم‌ترین آکوردها هستند که در بسیاری از قطعات پاپ استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: فرق آکورد ماژور و مینور
به طور کلی، آکوردها به منظور ایجاد هماهنگی و تقویت ملودی استفاده می‌شوند. اما برای درک بهتر آکورد لازم است کمی درباره فواصل موسیقیایی بدانیم.
مفهوم فاصله در موسیقی
فاصله در موسیقی عبارت از ترکیب دو نت موسیقی است. به بیان دیگر، فواصل موسیقیایی به مجموعه‌ای از دو نت گفته می‌شود که در ارتباط با یکدیگر قرار دارند. از بین دو نت فاصله، نت بم‌تر به عنوان نت مبدأ و نت زیرتر به عنوان نت مقصد در نظر گرفته می‌شود. مبحث فاصله در موسیقی یکی از مهم‌ترین مباحث است و می‌توان گفت که موسیقی، سراسر از فواصل تشکیل شده است.
با توجه به گستردگی مفهوم فاصله در موسیقی، برای آشنایی بیشتر، بد نیست جستجویی در اینترنت انجام دهید.
فرق آکورد و ملودی در موسیقی چیست؟
ملودی در قطعات موسیقی، دنباله‌ای از نت‌های ریتمیک است که با یک هدف واحد یا مجموعه‌ای از اهداف به گوش شنونده منتقل می‌شود. اغلب ملودی‌ها در خط مقدم قطعه قرار می‌گیرند. این ویژگی به خصوص در مورد آهنگ‌های پاپ بیشتر دیده می‌شود. ملودی‌ها بیشتر ایده‌های اصلی موسیقی را شکل می‌دهند. نوای حاصل از توالی نت‌ها، همان چیزی است که گوش شما را درگیر می‌کند.
اما آکورد، دو یا چند نت هارمونیک (Harmonic) است که همزمان زده می‌شوند. شنوندگان همیشه موفق به تشخیص آکوردهای یک آهنگ نمی‌شوند. اما فضایی که در پشت ملودی آهنگ وجود دارد از آکورد حمایت می‌کند. آکوردها را می‌توان با هر چیزی اعم از گیتار و پیانو نواخت. گاهی، همه انگشتان یک دست مشغول نواختن یک آکورد هستند. حتی برای نواختن برخی آکوردها مثل آکورد 13، انگشتان یک دست هم برای نواختن آن کافی نیست. زیرا این آکوردها دارای 7 نت هستند.
اجزای تشکیل دهنده آکورد و ملودی در موسیقی
توضیح درباره آکورد و ملودی، نیاز به توضیحات فراوان و بحث‌های تخصصی دارد. ما در اینجا قصد داریم کمی بیشتر در مورد آن‌ها بدانیم تا متوجه گستردگی آن‌ها شویم. یادگیری آکورد و ملودی نیاز به تمرین فراوان دارد. با این حال خوب است که با اجزای تشکیل دهنده هر یک از آن‌ها آشنا شویم.
ضرب، ریتم، زیر و بمی در ملودی
ملودی از عناصر مختلفی تشکیل شده است. اما سه مورد اصلی آن شامل ضرب (Beat)، ریتم (Rhythm) و زیر و بمی (Pitch) است.
- ضرب: قلب اصلی موسیقی است که باعث یکپارچگی آن می‌شود. این ضرب ممکن است ثابت یا ناپایدار باشد ولی معمولاً همراه با نوسانات دراماتیک ثابت می‌ماند.
- ریتم: مدت زمان یا کوتاهی و بلندی صداست که با ضرباهنگ در ارتباط است.
- زیر و بمی: به میزان بالا یا پایین آمدن صدا در موسیقی گفته می‌شود.
وقتی همه این موارد با هم ترکیب می‌شوند، ملودی آهنگ ایجاد می‌شود.
درک تفاوت‌های برخی از مفاهیم موسیقی
حال بهتر است کمی دربارۀ تفاوت برخی مفاهیم دیگر در موسیقی نیز بدانیم.
- تفاوت آکورد و آرپژ: به اجرای سه یا بیشتر نت‌ها به صورت همزمان، آکورد گفته می‌شود و آرپژ به معنای اجرای متوالی نغمات از بم به زیر یا از زیر بم است.
- تفاوت آکورد و گام: گام، توالی چند نت است که به ترتیب ارتفاع مرتب شده‌اند و گسترۀ صوتی آن‌ها در کل، دوازده نیم‌پردۀ مساوی یا یک اکتاو را تشکیل می‌دهند.
- تفاوت آکورد و ریتم: ریتم یا ضرباهنگ به معنای تکرار پی‌درپی یک حرکت پایدار در زمان مشخص است.
- تفاوت آکورد و نت: نت، نشانه‌ای برای بیان صدای موسیقی است. به بیان بهتر، نت‌ها به نوعی معادل حروف الفبا در زبان هستند.
نت پایه و فرمول ترکیب فواصل در آکورد
گفتیم که هر آکورد از یک نت پایه و فرمولی برای ترکیب فواصل تشکیل شده است. نت پایه، همان نت مبدأ مشترک فواصل است. این نت می‌تواند هر یک از نت‌های موسیقی باشد. اما درباره فرمول ترکیب فواصل، فرمول‌های پرکاربردتر دارای یک نام اختصاصی هستند. آکوردهای ماژور و مینور از معروف‌ترین آکوردهای موسیقی هستند که کاربرد زیادی دارند. آکوردهای کاسته و افزوده نیز در رتبه‌های بعدی پرکاربردترین آکوردها قرار گرفته‌اند. آکوردهایی که در موسیقی کلاسیک و پاپ استفاده می‌شوند، همگی از فواصل فرد ساخته شده‌اند. با این حال به هر ترتیبی که شما دو یا چند نت را از یک نت مبدأ مشترک ترکیب کنید، یک آکورد خواهید داشت.
جمع‌بندی
در این مطلب از زیکو سعی داشتیم تا توضیحی مختصر درباره فرق آکورد و ملودی در موسیقی بدهیم. هرچند که درک چنین مفاهیمی نیاز به تمرین، مطالعه و استفاده از تجربیات اساتید موسیقی دارد. با این حال متوجه شدیم که ملودی در واقع لحن کلی و تن صدایی است که از دل آهنگ بیرون می‌آید. آکوردها نیز تقویت‌کننده ملودی بوده و زمانی ایجاد می‌شوند که دو یا چند نت به صورت همزمان نواخته می‌شوند. امیدواریم توانسته باشیم اندکی شفافیت در درک بهتر این دو مفهوم ایجاد کرده باشیم تا در گوش دادن به موسیقی، اندکی دقیق‌تر شویم. موسیقی، روح زندگی ماست و هرچه بهتر آن را درک کنیم، زندگی لذتبخش‌تری خواهیم داشت.
بدون دیدگاه